Het interview vindt plaats aan boord van de woonboot van Hetty. Dit oud-koppel woont in Amsterdam-Noord: de boot van Hetty ligt in zijkanaal I en Asia woont in Tuindorp Oostzaan. Hetty heeft een mooie tuin bij haar boot met een vijvertje; grappig een vijver vlak naast het kanaal. Asia is er al als ik binnenkom. Ik heb Asia en Hetty vorig jaar al samen ontmoet, toen ze een zaterdagmiddag meededen aan de weidevogeltelling in de Wilmkebreekpolder. Het was een van de buitenlessen van dit koppel.
Hetty is een van de ABC-jubilarissen van dit jaar; zie de ABC-Nieuwsbrief van oktober.

Aan beiden de vraag: “Waar kom je vandaan?”
Asia komt uit Pakistan. Ze is in april 2012 naar Nederland gekomen met een zoontje van 1 jaar en hoogzwanger van het tweede kind. Haar man woonde al meer dan twintig jaar in Nederland. In 2007 zijn ze getrouwd.

Hetty komt uit Hengelo in Twente. Na de middelbare school heeft ze daar de opleiding tot kleuterleidster gevolgd en hierna een jaar of vijf als kleuterleidster gewerkt. Ze maakte een wereldreis van een half jaar en bij terugkomst was er geen werk meer voor haar; het was crisis. Hetty wilde zich verder ontwikkelen; dus ging ze weer aan de studie, inmiddels in Amsterdam: verpleegkunde Engels en geschiedenis aan de universiteit. Ze is een jaar docent Engels geweest, maar wilde toen toch weer terug naar het basisonderwijs. Dat kon in Engeland: 3 jaar in Londen. Terug in Nederland is ze tot haar pensioen in 2010 lerares geweest aan een basisschool in Amsterdam-Oost.

Via een advertentie in een weekblad kwam Hetty bij het ABC, ruim tien jaar geleden. Vorig jaar februari werd Asia haar lesneemster in Amsterdam-Noord.

Aan Asia de vraag: “Waar ben je begonnen met een nieuwe taal te leren?”
In Pakistan heeft Asia al de toelatingstoets Nederlands gedaan; (die toets heet tegenwoordig ‘basisexamen inburgering’). Dat was zo makkelijk! En toen kwam ze in Nederland en hier was alles moeilijk: de mensen praatten veel te snel, haar man werkte fulltime in nachtdienst, Asia was hoogzwanger en was druk met de kleine baby. Bij alle gesprekken smeekte ze: “Please, talk English to me, I don’t understand you”. Met de vroedvrouw en de gynaecoloog ging dat goed. In augustus werd haar dochter met een keizersnee geboren in het ziekenhuis. De volgende ochtend mocht Asia kiezen wat ze voor ontbijt wilde, maar de verpleegster begreep niet wat ‘tea and eggs’ was. Haar man heeft toen gevraagd of Asia geholpen kon worden door een Engelssprekende verpleegster.

Inburgeringscursus en ABC
Vier maanden na de geboorte van haar dochter kwam er een brief dat Asia naar inburgeringscursus moest bij ‘Eva en Adam’ in de Havikslaan, de locatie waar inburgeringscursussen in Noord worden gegeven. Haar man werkte in nachtdienst, dus hij moest overdag op de kinderen passen. Maar dit was toch een te zware opgave; ook haar man hield het niet vol. Hij moest overdag slapen. Tegen de zomervakantie is Asia toen gestopt met de cursus.

Ze was te druk met de twee kinderen en het huishouden om de cursus weer op te pakken. Toen haar dochter twee jaar was, werd er op advies van ‘Eva en Adam’ contact opgenomen met het ABC en kwam Hetty als vrijwilligster bij Asia. Al gauw bleek dat Asia dolgraag Nederlands wilde leren en opnieuw beginnen met de inburgeringscursus. Ze had twee jaar vooral thuis gezeten en voor de kinderen gezorgd. Haar dochter ging inmiddels naar de voorschool. Dus nu had ze ook meer tijd voor school en leren. Een vrijwilligerscoördinator en Hetty kwamen langs. Eerst had Asia er helemaal geen vertrouwen in. Maar Hetty was heel goed, heel rustig. Hetty kwam op tijdstippen dat de kinderen naar school waren. Er ging voor Asia letterlijk een wereld open. Ze zei ook vaak dat ze zo blij was om met andere mensen in contact te komen en die te leren kennen.

“Wat deden jullie in die (eerste) lessen?” Een uurtje les en twee uur of langer met de kinderen spelen.

Toen kwam er een brief van DUO om de inburgeringscursus weer op te pakken. Asia sloot een contract af voor acht maanden en ging drie keer per week drie uur naar school. In mei heeft ze examen gedaan, alle onderdelen in één keer. Ze haalde drie van de vijf examens en later de overige twee.

Integreren in de Nederlandse samenleving
Voor het inburgeringsexamen heeft Asia nog twee andere diploma’s gehaald. Haar eerste diploma was van de ABC-cursus voor lesneemsters ‘1001-en-1-kracht’, een cursus die lesneemsters voorbereidt op vrijwilligerswerk. Haar tweede diploma was het fietsdiploma! Het volgende diploma wordt misschien een zwemdiploma. Asia is zeer actief; dat wordt wel duidelijk, zeker nu haar kinderen allebei op school zitten.

Een keer per half jaar krijgt Asia een uitnodiging van de NS om een dag vrij te reizen, mits ze met iemand reist met een abonnement. Dat heeft Hetty. Zo zijn ze samen al naar Den Haag en Scheveningen geweest – de parlementsgebouwen zijn een beetje rommelig en oud, het Kurhaus dat is mooi! – , naar Rotterdam, naar Delft en naar Utrecht. De volgende trip zal naar Giethoorn gaan, als er tenminste nog een keer zo’n brief komt.

Samen maken ze ook fietstochten, bijvoorbeeld naar Landsmeer: “Wat is het daar mooi en rustig, en wat is er veel groen!”

In die inburgeringstijd ging ze elke vrijdagochtend ook naar een leesclub in de bieb. Daar hoorde ze van iemand over de Molenkamer in de Molenwijk. Een buurtinitiatief waar ze op vrijdagmiddag naar toe ging, want dan werd er gekookt voor buurtbewoners. “Hetty, ga eens mee!”

En verder?
Asia zoekt en doet vrijwilligerswerk. Ze heeft een tijdje bij de vrijwilligerskappers op het Koekoeksplein gewerkt en is ook met naailessen aan de slag gegaan. Verder is ze in het buurthuis de Evenaar gastvrouw geweest, maar er was niet veel te doen. Ze gaat er nog een keer naar toe op een ander tijdstip om te kijken of dat bevalt.

Ze heeft zich aangemeld voor de – gratis – vervolgcursus Nederlands bij DUO.

En ze heeft zich opgegeven voor het traject om de Nederlandse nationaliteit en dus een Nederlands paspoort te krijgen. Nou ja ‘krijgen’: dat kost 830 euro!

Hetty is net begonnen als docent bij de ABC-groepsles spreekvaardigheid in Amsterdam-Noord.

Maar ook komen de kinderen van Asia wekelijks bij Hetty over de vloer. Dan gaan ze thee drinken, spelletjes doen, schilderen, knutselen en lezen. Het is belangrijk dat kinderen niet alleen via school de Nederlandse taal leren. Ook Nederlands praten tijdens gewone dagelijkse activiteiten is noodzakelijk om thuis te raken in de taal. Hetty is hier heel beslist over en ze kan het weten met haar onderwijservaring! “Scholen doen te weinig buiten de schooluren.”

“Als je terugkijkt, wat was dan het moeilijkst en wat was makkelijk?”
“Dat ik alleen thuiszat, al mijn familie en vrienden wonen in Pakistan. Dat mijn man ’s nachts moest werken en overdag sliep. Dat de vrienden van mijn man in West en Oost woonden, daar kon ik ook niet naar toe. Niets was makkelijk, ook boodschappen doen niet. Hoe zie je of iets ‘halal’ of ‘haram’ is? Ik kwam vaak thuis met  boodschappen, bijvoorbeeld kip, waarvan mijn man dan zei dat het niet ‘halal’ was.”

De tips
De tip van Asia aan lesneemsters:
Taal, taal, taal! Als je Nederlands kan spreken wordt alles makkelijk.

Tips van Hetty aan lesgeefsters
Kijk wat je naast de lessen kan doen. Ga naar buiten, ga samen iets ondernemen: naar de bieb, naar een voorstelling. Let op wat er in je buurt te doen is. Onderzoek of je lesneemster recht heeft op een stadspas en dat soort dingen.

En tenslotte
Asia: “Wij zijn echt familie geworden van Hetty en haar man, ook de kinderen. Inburgeren is niet moeilijk, het is makkelijk: gewoon veel oefenen thuis, school alleen is niet genoeg.”

Nynke de Vries